Chuyện món nầm dê và lòng hiếu thảo của công chúa con Vua Minh Mạng
Minh Mạng là một trong những vị Vua có đông Công chúa, Hoàng tử nhất lịch sử Việt Nam. Trong số 142 người con của mình, Công chúa thứ 4, hiệu là An Thường, được Nhà vua thương yêu hơn cả bởi từ nhỏ đã hiền hòa, hiếu thảo. Trong đó có câu chuyện về món nầm dê Vua ban khiến cả cung đình Huế cảm động.
Cổng vào phủ đệ An Thường Công Chúa, nay là một di tích lịch sử ở cố đô Huế
Vua Minh Mạng (1820 - 1840) có tất cả 78 Hoàng tử và 64 Công chúa, tồng cộng là 142 người con. An Thường là Công chúa thứ 4 của Nhà vua, do bà Mỹ Nhân người họ Nguyễn Văn, quê Gio Linh, Quảng Trị sinh hạ vào mùa hè năm Đinh Sửu (1817). Lúc đầu, Công chúa có tên là Nguyễn Thị Tam Xuân, sau mới gọi là Nguyễn Thị Lương Đức.
Trong số các con của vua Minh Mạng, An Thường Công chúa là người nổi danh hiếu thảo hơn cả. Sách Đại Nam chính biên liệt truyện (Nhị tập, quyển 9) có chép mẩu chuyện rất cảm động về bà như sau :
“Khi mới sinh ra, Công chúa đã đĩnh ngộ lạ thường, lại giàu lòng hiếu thảo, Nhà vua thương lắm. Năm Công chúa lên chín tuổi, đúng dịp tiết Vạn Thọ thì thân mẫu bị bệnh, Công chúa đành phải theo các Hoàng nữ vào hầu cơm. Bấy giờ, có vị đại thần dâng tiến món đuôi dê và nầm dê (nầm dê là món nắm sữa của con dê cái), Vua liền ban cho các Hoàng nữ món này. Công chúa (An Thường) chỉ ngậm mà không nhai nuốt. Vua lấy làm lạ, liền hỏi nguyên do thì Công chúa liền đứng dậy thưa:
- Thân mẫu của thần đang bị bệnh, không được đội ơn đến dự mà thần thì trộm nghe món này rất bổ nên không nỡ ăn, muốn để phần cho thân mẫu.
Vua rất khen, và lại càng cho là lạ, bèn cho riêng một đĩa, sai mang về cho thân mẫu. Tả hữu đều cảm động và khen ngợi, có người chảy cả nước mắt.
Lúc đã bắt đầu lớn, Vua cho Công chúa ra ở điện Trinh Minh, sai nữ quan dạy cho biết về sử sách và đại lược về nữ công. Năm Minh Mạng thứ chín (tức năm 1828), mùa hạ, tháng tư bởi nữ tì ở điện Trinh Minh giữ lửa bất cẩn, đang đêm mà có hỏa hoạn, lửa thiêu hết cả màn trướng. Công chúa hoảng sợ thức dậy, kêu người trực đi cứu chữa rồi tự mình đốc suất việc này. Vua đi thăm Thuận An về, nghe tâu lại sự thể, vừa ngợi khen vừa thưởng cho ba lạng vàng.
...Năm Minh Mạng thứ hai mươi mốt (tức năm 1840), Vua không được khỏe. Công chúa thân sắc thuốc và nấu cháo để dâng tiến, sớm hôm hầu hạ không mỏi. Vua mất, Công chúa thương xót đến ngất đi, tưởng là tắt thở. Hiến Tổ (tức vua Thiệu Trị) vẫn thường lấy cháo của Vua ăn còn lại đem cho, dụ bảo nên bớt sự thương xót (kẻo xuống sức mà có hại). Công chúa lại thường cung kính đến cung Từ Thọ thăm hỏi. Khi đem Vua đi mai táng, Công chúa theo hầu bàn thờ và sau lại chực hầu đền thờ ở lăng, trọn cả ba năm chưa từng cười đùa.
Năm Thiệu Trị thứ nhất (tức năm 1841), Vua ban cho các sách Đại Nam thực lục tiền biên và Tư trị thông giám mỗi loại một bộ. Sau, Vua đem Công chúa gả cho Phan Văn Oánh là con trai thứ tư của Chưởng Nghĩa Hầu Phan Văn Thúy, người ở Thuận Xương, Quảng Trị. Từ ngày vu quy, tình vợ chồng rất đằm thắm, Công chúa chẳng hề tỏ vẻ là con vua, biết kính thờ mẹ chồng, lo việc dạy con và giữ đức khuê môn".
Lời bàn: Con vua Gia Long phần nhiều là ngổ ngáo, con vua Minh Mạng nói chung là tốt hơn, được giáo dục cẩn thận hơn, nhưng có được cái tâm đáng quý như An Thường Công chúa thì không phải là nhiều. Có lẽ cũng chính vì vậy mà sử đã trân trọng ghi lại vài nét đại lược về đức độ của An Thường Công chúa.
Miếng ngon của vua cha ban mà cũng không dám ăn chỉ vì thương thân mẫu của mình cũng chưa từng được ăn, lại đang khi bị bệnh, cần được bổ dưỡng... hành vi ấy thật khó có thể tin là của một cô Công chúa mới chín tuổi đầu, cho nên, vua cha kinh ngạc và mừng vui, quần thần cảm động mà rơi cả nước mắt, tất cả, chẳng có gì là khó hiểu cả. Sử chép việc An Thường Công chúa đã kính cẩn giữ lễ thờ thân mẫu và vua cha, nhưng giá thứ không chép thì ai cũng tin là An Thường Công chúa sẽ làm như vậy. Tấm lòng vàng ấy, đâu dễ gì phai.
Con vua mà chẳng hề tỏ vẻ mình là con vua, việc này cũng không phải dễ gì làm được. Bao kẻ thấp hèn vẫn cố tìm đủ mọi cách để chối bỏ thành phần xuất thân, ngoi lên với bất cứ giá nào, miễn sao được coi là danh giá trong nhất thời đó thôi.
Muôn đời vẫn thế: chớ băn khoăn với địa vị của mình mà hãy nên thường xuyên lo nghĩ việc giữ gìn phẩm giá của mình, bởi vì người có địa vị cao vẫn có thể bị chê trách và khinh bỉ, nhưng tất cả những người có phẩm giá cao thì không bị như thế bao giờ.
Theo Việt Sử Giai Thoại
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Chiều 15/12, Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật tổ chức chương trình kỷ niệm 90 năm ngày sinh và 40 năm ngày mất của nhà thơ Thanh Hải.
-
Tối ngày 12/12, tại nhà hát Sông Hương, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch tổ chức khai mạc Hội thi “Tài năng trẻ học sinh, sinh viên các sơ sở đào tạo văn hóa nghệ thuật toàn quốc năm 2020”.
-
Chiều 10/12, tại tiền sảnh nhà hát Sông Hương, Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật, Hội Mỹ thuật Thừa Thiên Huế phối hợp khai mạc triển lãm mỹ thuật mừng kỷ niệm 69 năm ngày truyền thống Mỹ thuật Việt Nam.
-
Ngày 8/12, Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Thừa Thiên Huế vừa tổ chức hội nghị công bố quyết định tuyển dụng và trao quân hàm quân nhân chuyên nghiệp cho thân nhân các liệt sỹ hy sinh khi thực hiện nhiệm vụ cứu hộ, cứu nạn tại Thủy điện Rào Trăng 3 (xã Phong Xuân, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế).
-
Sáng 6/12, tại Quốc Tử Giám, UBND tỉnh đã tổ chức lễ tuyên dương “Học sinh danh dự toàn trường”.
-
VĂN
- Qua mùa lau trắng - Nguyễn Luân
- Xúc xắc mặt người - Ngân Hằng -
Sáng ngày 01/12, tại tỉnh Thừa Thiên Huế, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và tỉnh Thừa Thiên – Huế tổ chức trọng thể Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày sinh Chủ tịch nước Lê Đức Anh (1/12/1920-1/12/2020).
-
Sáng ngày 1/12, trong khuôn khổ chương trình kỷ niệm 100 năm ngày sinh Chủ tịch nước Lê Đức Anh, tại tiền sảnh Trung tâm văn hoá Điện ảnh tỉnh đã trưng bày triển lãm " Đồng chí Lê Đức Anh với sự nghiệp cách mạng Việt Nam".
-
Sáng ngày 01/12, tại Nhà Văn hóa Chủ tịch nước Lê Đức Anh (xã Lộc An, huyện Phú Lộc), tỉnh Thừa Thiên Huế đã long trọng tổ chức lễ dâng hoa, dâng hương kỷ niệm 100 năm Ngày sinh Chủ tịch nước Lê Đức Anh.
-
Sáng ngày 30/11, tại Trung tâm Văn hóa Điện ảnh TT Huế, Bộ Quốc phòng chủ trì phối hợp với Ban tuyên Giáo Trung ương, Văn phòng Chủ tịch nước và Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế tổ chức Hội thảo khoa học cấp quốc gia “ Đồng chí Lê Đức Anh với Cách mạng Việt Nam và quê hương Thừa Thiên Huế”. Hội thảo nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh.
-
Sáng 27/11, Ban vận động thành lập Hội Nghiên cứu và Phát triển Di sản Văn hóa Huế tổ chức Đại hội thành lập Hội Nghiên cứu và Phát triển Di sản Văn hóa Huế, nhiệm kỳ 2020-2025. Tham dự có ông Phan Ngọc Thọ, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh.
-
Chiều 26/11, tại Trường đại học Phú Xuân đã diễn ra Chương trình giao lưu, gặp gỡ đạo diễn Nguyễn Thị Xuân Phượng, tác giả cuốn hồi ký “Gánh gánh gồng gồng”. Mới đây, hồi ký Gánh gánh… gồng gồng… đã được trao Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam 2020
-
Sáng 25/11, tại trung tâm Văn hóa – Điện ảnh Thừa Thiên Huế đã diễn ra Đại hội Thi đua yêu nước tỉnh Thừa Thiên-Huế lần thứ V.
-
Sáng 23/11, Trung tâm Văn hóa Thông tin và Thể thao Thành phố Huế đã tổ chức khai mạc trưng bày chuyên đề “Phụ nữ Huế với nghề truyền thống”. Tham dự lễ khai mạc có ông Phan Thiên Định – UVTV Tỉnh ủy, Bí thành ủy Huế cùng đại diện các ban ngành đoàn thể, các nghệ nhân, nhân sĩ trí thức, các nhà nghiên cứu văn hóa Huế.
-
Theo thông tin vừa nhận được của Sở Chỉ huy tiền phương, vào lúc 16h30 (22/11), lực lượng tìm kiếm các nạn nhân còn mất tích tại Thủy điện Rào Trăng 3 đã tìm thấy được một thi thể tại khu vực lòng sông. Như vậy, tính đến thời điểm này lực lượng tìm kiếm đã tìm được 6 nạn nhân và còn 11 người vẫn còn mất tích.
-
Tối 22/11 tại Nhà hát Sông Hương đã diễn ra buổi công diễn và trao giải Festival Piano – Guitar lần thứ nhất năm 2020 do Học viện Âm nhạc Huế tổ chức. Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Phan Ngọc Thọ đã đến dự.
-
Liên hoan phim châu Âu đã trình chiếu nhiều bộ phim đã đạt giải thưởng trong nước và quốc tế đến với khán giả Việt Nam nhân dịp kỷ niệm 30 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao EU – Việt Nam và năm thứ 20 Liên hoan Phim châu Âu được giới thiệu tại Việt Nam.
-
Sáng ngày 22/11/2020 tại Hội trường Trường Đại học Huế ( Tp. Huế), Quỹ Giáo Dục Huế Hiếu Học đã tổ chức lễ Trao học bổng năm học 2020 – 2021.
-
Ủy ban Nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế vừa ban hành kế hoạch tổ chức các hoạt động kỷ niệm 100 năm Ngày sinh Chủ tịch nước Lê Đức Anh (01/12/1920 - 01/12/2020).
-
Chiều 19/11 tại Trung tâm Nghệ thuật Điềm Phùng Thị, Bảo tàng Mỹ thuật Huế phối hợp với Hội Mỹ thuật tỉnh và nhóm ký họa đô thị Hà Nội tổ chức triển lãm “Ký họa di sản Cố đô Huế 2020”.
.png)
.png)
