Ở Việt
Cũng không ai không biết đến uy danh “ngài” rùa ở Hồ Hoàn Kiếm, hay “ngài” rùa Vĩnh Lăng đội tấm bia do chính tay Nguyễn Trãi chấp bút năm 1433, khi Lê Thái Tổ qua đời... tuy nhiên, xét về tước vị cho các “ngài” rùa trên đất Việt từ xưa đến nay, duy chỉ có một “ngài” rùa được phong tước Vương. Đó chính là “ngài” rùa ở TT. Phú Lộc (tỉnh Thừa Thiên-Huế).
Rùa được phong vương duy nhất ở Việt Nam?
Ở thị trấn Phú Lộc có hai địa danh đặc biệt gắn với hình tượng linh vật thứ ba trong tứ linh “Long – Ly – Quy – Phụng”. Nếu như xóm Quy Thạch gắn liền với “ngài”. Rùa đá tự nhiên, được xem là một trong hai linh vật trấn yểm vùng đất này. Thì tên gọi xóm Rùa lại gắn với số phận long đong của một ngài rùa được chạm khắc bằng loại đá Thanh, độc đáo hơn trên đỉnh đầu của "cụ" rùa đá khắc độc nhất một chữ Vương.
Anh Nguyễn Tiến Vinh (Phòng VH – TT huyện Phú Lộc) cho biết: “Rùa đá có chiều dài 1,7m, rộng 1,2m, cao 0,5m ước chừng nặng 3 tạ, được tạc từ đá Thanh nguyên khối. Các họa tiết được tạo rất cầu kỳ, chi tiết khá rõ ràng như mắt, lằn ở cổ, lằn ở lưng, sống lưng, tai, mũi... Trên lưng có ô lõm lớn hình chữ nhật kích cỡ 30 x 24cm, có khả năng là điểm để đặt bia đá nhưng cho đến nay vẫn chưa tìm thấy”. Theo anh Vinh, rùa đá ban đầu có lẽ nằm ở khu vườn của nhà bác Ga (trú khu vực 4, Phú Lộc). Bởi vì đây chính là nơi đã tìm thấy ba chân trụ bằng đá còn khá nguyên vẹn.
Dựa vào kích thước và sự phân bố của ba trụ bằng đá thì có thể thấy đây chính là những chiếc cột để dựng mái che rùa đá. Cụ Ga, chủ nhân khu vườn cho biết: “Vợ chồng tui bắt đầu mua lại ngôi nhà năm 1989, khi dọn về thì đã có sẵn hai chân cột trụ đá trong vườn. Một năm trước, người con trong gia đình làm vườn tìm ra thêm một cột trụ đá giống như hai cột trụ trước. Tôi đoán còn thêm một trụ đá nữa nhưng nó bị vùi lấp sâu trong lòng đất nên chưa tìm ra thôi...”.
Một trong những bậc cao niên nhất làng là cụ Nguyễn Văn Đằng (86 tuổi) còn cho biết thêm: “Ba cái chân cột trụ đá mới tìm thấy cỡ vài chục năm trở lại đây thôi chứ cụ rùa thì đã tồn tại hàng trăm năm nay. Từ lúc tóc tôi còn để chỏm, người làng đã nhìn thấy ngài rùa giữa một vùng bàu đìa, ao trũng hoang vu. Hàng ngày, qua lại trên đường, tôi thấy “ngài” ghếch đầu nổi thân mình, oai phong cạnh một bờ ruộng lúa”. Mặc dù, biết là linh vật của làng, nhưng hồi ấy trong làng không có ai dám di chuyển “ngài”, vì lời đồn, hễ ai đụng vào “ngài” là ngay lập tức gặp tai ương.
Chuyện rằng, có đôi vợ chồng nọ, vì biết “ngài” linh thiêng, nên muốn đưa về nhà làm của riêng. Liền tranh thủ lúc nửa đêm khênh “ngài” rùa về nhà, nhưng không thể xê dịch nổi một ly. Ngày hôm sau, ông chồng lăn ra chết bất đắc kỳ tử. Cho đến giờ, người dân xóm Rùa vẫn truyền tai nhau câu chuyện vào thời Pháp thuộc, giặc Pháp xua quân, đưa cả một đại đội xe tăng, bọc thép đến cẩu “ngài” rùa đi nơi khác nhưng không may cho chúng là cả ba lần nối cáp để giật thì cả lần cáp đứt. Lần cuối chúng lệnh dùng xe tăng húc thẳng vào “ngài” thì chiếc xe này bị lật nhào, máy khởi động mấy ngày trời cũng chẳng nổ, bất lực chúng đành hậm hực kéo nhau về”, cụ Đằng tiết lộ.
Tuy nhiên, điều khiến chúng tôi thắc mắc là chỗ phát hiện các chân trụ bằng đá ở khu vườn nhà cụ Ga cho đến miếu thờ “ngài” hiện tại cách nhau đến hơn 200m. Trong khi theo người dân thì “ngài” rùa vô cùng linh thiêng, không ai có thể di chuyển được, thậm chí xe tăng cũng phải lắc đầu chào thua.
Giải mã lịch sử
Cách đây hơn 10 năm, cán bộ Bảo tàng Tổng hợp tinh Thừa Thiên-Huế về nghiên cứu rùa đá cổ, và có đặt vấn đề chuyển di vật về nơi trưng bày, nhưng người dân địa phương không đồng ý. Nguyên do vì dân xóm Rùa cho rằng, “ngài” rùa là linh vật của cả làng bảo vệ dân làng khỏi tai ương, chướng khí. Nhà nước đem đi rồi lấy ai bảo vệ dân làng, lỡ may “ngài” trách phạt, tai ương giáng xuống vùng đất này, ai chịu trách nhiệm. Trước lý lẽ của người dân, đoàn cán bộ cũng đành ngậm tăm đi về”.
Đến năm 2010, một nhà hảo tâm tên Phước đã phát nguyện, hỗ trợ kinh phí xây dựng am thờ ổn định như ngày nay. Theo lời cụ Đằng thì trong ngày di chuyển “ngài”, người dân làm lễ cúng rất linh đình và huy động hàng trăm trai tráng trong xóm, hì hục suốt một ngày dài mới có thể di chuyển “ngài” rùa. Người dân ở đây tin tưởng rằng, khi chuyển được “ngài” rùa lên vị trí mới, “cao ráo” và phong thủy tốt hơn, “ngài” sẽ không quấy phá và luôn bảo vệ dân làng.
Tuy nhiên, điều không ai ngờ tới là sau khi lập miếu thờ, tai ương đã giáng xuống mảnh đất này. Người dân xóm Rùa cho biết, nhà hảo tâm này là một doanh nhân trẻ thành đạt, ông là người gốc Cầu Hai (Phú Lộc) nhưng lập nghiệp tại miền Nam. Ngoài khối tài sản kếch xù, đại gia này còn có một cô vợ xinh đẹp chẳng khác gì hoa hậu. Tuy nhiên, không hiểu vì lý do gì mà sau khi lập miếu thờ “ngài”, hai vợ chồng đang sống hạnh phúc đột nhiên kéo nhau ra tòa ly dị. Điều đặc biệt là người vợ quyết định ra đi tay trắng mà không lấy bất cứ tài sản gì. Cũng từ đó, việc làm ăn liên tiếp gặp trắc trở, thua lỗ triền miên.
Bẵng đi một thời gian, người đàn ông này mới về thăm quê, rồi đem chuyện này nói với các bậc cao lão trong làng. Nghe xong, các cụ ngẫm nghĩ một hồi mới chợt nhớ đến tấm biển hiệu ở miếu “ngài”. Thứ nhất, biển đề miếu thờ Thần Kim Quy là đã sai về mặt lịch sử. Thứ hai, tấm biển hiệu lại ghi tên người phụng lập miếu. Nên bỏ đi thì tự khắc tai ương sẽ được giải trừ?
Nghe lời chỉ dạy của các bậc cao lão trong làng, ông này liền sắm mâm lễ đích thân tới thắp nhang cáo lỗi với “ngài” sau đó xin phép “cất” tấm biển hiệu trên đi. Trùng hợp kỳ lạ, từ đó công việc làm ăn bắt đầu trở nên khởi sắc, khấm khá trở lại. Nghe nói, người vợ ít lâu sau cũng trở về chung sống hòa thuận như xưa... Tất nhiên câu chuyện trên mang nhiều màu sắc liêu trai có chăng chỉ là sự ngẫu nhiên trong cuộc sống.
Rùa đá Phú Lộc của đền Tùng Giang? Theo nhà nghiên cứu Trần Viết Điền, rùa đá xóm rùa được tạc từ một tảng đá Thanh nguyên khối nên có khả năng hiện vật được tạc trước năm 1627 hoặc sau năm 1786. Trên đầu rùa đội bia có chữ “Vương”, chứng tỏ bia mà rùa đội ghi sự tích của một nhân thần được hoàng đế phong tước vương. ở Thừa Thiên-Huế, sau năm 1786 chỉ có hoàng đế Quang Trung, các hoàng đế triều Nguyễn, không thấy phong một vị nhân thần nào ở gần cửa Tư Khách tước vương. Trong khi đó, trước 1627 chỉ có các hoàng đế thời Lê sơ và Mạc. Vậy rùa đá phải được tạo tác vào thời Lê-Mạc. Thời Lê-Mạc không có một vị tước vương nào sống và làm việc ở Phú Lộc, ngoài Phi vận tướng quân Nguyễn Phục, trong đoàn quân thân chinh của vua Lê Thánh Tông năm 1470 - 1471, bị trảm theo quân lệnh, sau đó được phong thần “Đông Hải đại vương”. Vậy nhiều khả năng chữ “Vương” trên đầu rùa đá, đội bia ghi công trạng của Đông Hải đại vương Nguyễn Phục. |
Theo doisongphapluat.com
Chiều ngày 14/7, Viện Pháp tại Huế và Trường đại học Nghệ thuật – Đại học Huế phối hợp khai mạc triển lãm tranh “Tứ diện”.
Ngày 9/7, Sở Du lịch tỉnh Thừa Thiên Huế phối hợp với Hiệp hội Du lịch tỉnh Thừa Thiên Huế cùng các doanh nghiệp dịch vụ - du lịch trên địa bàn tổ chức chương trình diễu hành xe máy cổ.
Chiều 6/7, tại nhà hát Sông Hương, TP Huế, Bộ Công an tổ chức lễ bế mạc Chung kết Hội thi Điều lệnh, bắn súng, võ thuật CAND - Khu vực phía Nam, năm 2022.
Chiều ngày 05/07, tại Hội trường UBND tỉnh, Hội đồng nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức buổi họp báo thông báo về nội dung kỳ họp lần thứ 4 HĐND tỉnh khóa VIII, nhiệm kỳ 2021-2016. Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Thị Ái Vân chủ trì cuộc họp.
Sáng 4/7, tại Quảng trường Ngọ Môn, TP Huế, Bộ Công an tổ chức khai mạc Chung kết Hội thi Điều lệnh, bắn súng, võ thuật CAND - Khu vực phía Nam năm 2022 nhằm chào mừng kỷ niệm 60 năm Ngày truyền thống lực lượng CSND (20/7/1962 - 20/72022).
Tối 01/7, tại Trung tâm Cinestar, số 25 Hai Bà Trưng, thành phố Huế, Đại sứ quán Đan Mạch tại Việt Nam đã phối hợp với UBND tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức khai mạc Tuần lễ phim Đan Mạch 2022. Dự lễ khai mạc có ông Kim Højlund Christensen, Đại sứ Đan Mạch tại Việt Nam; UVTV Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thanh Bình.
Chiều ngày 2/7, UBND Thừa Thiên - Huế cùng gia đình Đại tướng Nguyễn Chí Thanh long trọng tổ chức Lễ Khánh thành Bảo tàng Đại tướng Nguyễn Chí Thanh nhân dịp kỷ niệm 55 năm ngày mất của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh (6/7/1967 - 6/7/2022).
Sáng 2/7, Hội Khoa học Lịch sử tỉnh Thừa Thiên Huế phối hợp với Bảo tàng Đại tướng Nguyễn Chí Thanh tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề "Đồng chí Nguyễn Chí Thanh với cách mạng Thừa Thiên Huế (1937-1949)".
Chiều ngày 29/05, Chi hội Nhà báo Tạp chí Sông Hương vừa tổ chức Đại hội lần thứ X – Nhiệm kỳ 2022 – 2025.
Tối 27/6, tại Quảng trường Ngọ Môn đã diễn ra đêm nhạc Trịnh Công Sơn với chủ đề “Huế - Sài Gòn - Hà Nội”. Đêm nhạc diễn ra nhân kỷ niệm 21 năm nhớ Trịnh Công Sơn và hưởng ứng Festival Huế 2022.
Chiều ngày 27/6, tại phòng triển lãm Trường đại học Nghệ thuật, Hội Mỹ thuật phối hợp với Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật, Trường đại học Nghệ thuật - Đại học Huế tổ chức khai mạc triển lãm “Sắc diện mới”.
Chiều ngày 27/6, tại Bảo tàng Mỹ thuật Huế (Trung tâm Nghệ thuật Lê Bá Đảng) - 15 Lê Lợi, thành phố Huế, Sở Văn hóa và Thể thao Thừa Thiên Huế phối hợp vớiTrung tâm Lưu trữ quốc gia I tổ chức trưng bày triển lãm “Chế độ Y quan triều Nguyễn”.
Nằm trong chuỗi sự kiện Tuần lễ Festival Huế 2022, chiều 26/6 tại Trung tâm Văn hóa, Thông tin và Thể thao Thành phố Huế, phái đoàn Wallonie-Bruxelles tại Việt Nam phối hợp với Ban tổ chức Festival Huế tổ chức buổi triển lãm “Cùng chia sẻ Di sản - Giới thiệu họa sĩ DANY”.
Chiều 24/6, tại trụ sở Liên hiệp các Hội VHNT TT Huế, Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Thừa Thiên Huế và Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh TP. Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức triển lãm ảnh “ Quê hương qua ống kính Nhiếp ảnh”. Đây là một trong những hoạt động nghệ thuật hưởng ứng Festival Huế 2022.
Chào mừng tuần lễ Festival Huế 2022 và Tuần lễ áo dài Huế 2022, chiều ngày 23/06 Bảo tàng Mỹ thuật Huế tổ chức trưng bày triển lãm chủ đề “Nét đẹp di sản Cố đô Huế qua thơ ca, hội hoạ”.
Chiều 21/6, Tạp chí Sông Hương phối hợp với các họa sĩ Huế tổ chức triển lãm Mỹ thuật với chủ đề “ Êm rứa”. Đây là hoạt động chào mừng Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6, hưởng ứng tuần lễ Festival Huế 2022.
Chiều ngày 20/06, tại Ủy ban Nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế, Ban tổ chức Festival Huế 2022 đã tổ chức họp báo giới thiệu, công bố chính thức các chương trình, hoạt động của tuần lễ Festival Huế 2022.
Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế vừa có thông báo về việc thay đổi giờ tham quan và mở cửa ban đêm Đại Nội.
Sáng ngày 18/6, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao Thừa Thiên Huế cùng Liên đoàn Lao động tỉnh, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh, tổ chức lễ dâng hương chúa Nguyễn Phúc Khoát - người có công định chế áo dài Việt Nam.