Bộ máy chính quyền tỉnh Thừa Thiên Huế những ngày đầu sau cách mạng tháng Tám

16:37 08/04/2009

Hội nghị cán bộ Việt Minh mở rộng vào cuối tháng 4 đầu tháng 5/1945 diễn ra trên đầm Cầu Hai đề ra chủ trương lớn để phát triển phong trào cách mạng tỉnh Thừa Thiên Huế, chuẩn bị cùng cả nước khởi nghĩa cướp chính quyền khi có thời cơ. Sau hội nghị, phong trào cách mạng phát triển đều khắp trong toàn tỉnh. Đầu tháng 8, được tin quân đội Nhật bị quân đồng minh đánh bại ở nhiều nơi, nhất là ở Mãn Châu Trung Quốc, Thường vụ Việt Minh dự đoán ngày Nhật theo chân phát xít Đức bị đánh bại không còn xa, đã quyết định đẩy mạnh chuẩn bị khởi nghĩa. Giữa tháng 8 được tin Nhật Hoàng sẵn sàng đầu hàng, Thường vụ Việt Minh chỉ đạo các huyện khởi nghĩa. Sau khi tất cả các huyện phụ cận Huế khởi nghĩa thành công, ngày 20/8 Thường vụ Việt Minh triệu tập 6 huyện bàn quyết định chọn ngày 23.8.1945 là ngày khởi nghĩa giành chính quyền. Cũng ngay chiều ngày 20.8.1945 phái đoàn Trung ương có cụ Hồ Tùng Mậu, anh Nguyễn Duy Trinh và anh Tố Hữu đã đến Huế, vì Huế là thủ đô của chính quyền bù nhìn lúc bấy giờ. Khởi nghĩa ở Huế mang sắc thái đặc biệt có tính chất quốc gia. Ta giành lại chính quyền không phải từ tay một tỉnh trưởng mà là từ triều đình nhà Nguyễn - Bảo Đại ông vua cuối cùng, bên cạnh Bảo Đại lại có cả bộ máy chính quyền Trần Trọng Kim do Nhật lập ra. May mắn thay đoàn phái bộ Trung ương vào kịp thời nên vẫn giữ nguyên ngày khởi nghĩa (23.8.1945). Đêm 20.8.1945 cuộc họp của phái đoàn Trung ương và Thường vụ Tỉnh ủy thông qua kế hoạch khởi nghĩa của tỉnh và cử ra Ủy ban khởi nghĩa gồm có: anh Tố hữu là Chủ tịch đại diện cho Trung ương, tôi làm Phó Chủ tịch (PCT) đại diện cho Đảng bộ và Mặt trận Việt Minh địa phương cùng một số ủy viên: Lê Tự Đồng, Lê Khánh Khang, Hoàng Phương Thảo, Nguyễn Sơn...

Sau khi khởi nghĩa thành công thì cử ra một tổ chức mới gọi là UBND cách mạng lâm thời do cụ Tôn Quang Phiệt giữ chức Chủ tịch, tôi Phó Chủ tịch. UBNDCM lâm thời làm việc hơn một tháng thì Chính phủ có chỉ thị thành lập UB hành chính lâm thời các tỉnh trong toàn quốc. Tôi được đề cử giữ chức Chủ tịch, anh Hoàng Phương Thảo giữ chức Phó Chủ tịch, các anh Bửu Tiếp, Kinh Chi, Trần Thanh Chữ, Lê Tự Đồng là ủy viên.

Như vậy, UBHC lâm thời bắt đầu cuối năm 1945 đến cuối tháng 3/1946 mới có HĐND tỉnh. HĐND tỉnh bầu UBHC chính thức gồm: Hoàng Anh (Chủ tịch), cụ Hoàng Đức Trạch (Phó Chủ tịch), Lâm Mộng Quang (thư ký). Cho đến cuối năm 1946 chuẩn bị kháng chiến, Trung ương chỉ thị thành lập UB kháng chiến ở các tỉnh. Vì thế đồng chí Hà Văn Lâu Trung đoàn Trưởng Trung đoàn Trần Cao Vân làm Chủ tịch UB kháng chiến và chủ tịch UBHC là tôi làm PCT UBKC. Khi mặt trận vỡ, lại một lần nữa chuyển đổi từ UBKC thành UB kháng chiến hành chính và tôi lại nhận chức Chủ tịch và cụ Hoàng Đức Trạch làm PCT, anh Bạch Văn Quế làm ủy viên.

Qua một thời kỳ hình thành và hoàn thiện bộ máy chính quyền của Thừa Thiên Huế, giúp việc cho cơ quan chính quyền có các bộ phận như: tài chính, bộ phận tiếp tế; bộ phận thông tin, tuyên truyền; bộ phận tư pháp.

Ngoài các thư ký lo các công việc chuyên sâu còn có một số anh chị em làm công tác văn thư, lo chuyển công văn đi, công văn đến, lo theo dõi điện thoại, nghe rađiô rồi tóm tắt lại để báo cáo v.v...Có thể nói công việc của cách mạng mỗi ngày một lớn mạnh phát triển, bên cạnh sự hình thành bộ máy chính quyền đã bắt đầu khởi nguồn cho một cơ quan, một bộ phận trợ lý đắc lực cho bộ máy hoạt động UBND tỉnh.

Hồi đó sự thật chưa có từ ngữ văn phòng, cơ quan văn phòng UBHCKC nhưng bây giờ kỷ niệm 60 năm Văn phòng UBND, các anh có hỏi nhiều về cán bộ văn phòng phục vụ, trợ lý đắc lực cho UB, tôi mới hồi tưởng lại những gì của thời kỳ ta tiếp quản dinh cơ của Nam triều Bảo Đại. Chính quyền ta đến văn phòng các bộ thì thấy bộ nào cũng soạn sẵn biên bản bàn giao đã có của bộ trưởng Nam Triều, nhân viên bảo vệ, văn phòng ký. Khi ta tiếp quản Nam Triều chúng ta đã làm một bước là vận động, khơi dậy lòng yêu nước của các bộ trưởng, các nhân viên quan trọng nên khi cướp chính quyền chúng ta không bị một xáo trộn nào cả. Ví dụ như ông Phạm Khắc Hoè, đổng lý triều đình được giao nhiệm vụ vận động Bảo Đại(1) giao nộp ấn kiếm cho chính phủ ta; một số cán bộ khác vận động Phan Tử Lăng(2) - Thống đốc bảo an Chính phủ đứng ra tự nguyện phục vụ Việt Minh (UBND thời đó); vận động ông Phan Anh(3) - Bộ trưởng Bộ Thanh niên cho người năm lực lượng thanh niên tiên tiến (lực lượng bán quân sự của Trần Trọng Kim) và sau này xây dựng dần thành lực lượng nòng cốt của ta. Tiếp thu kho của Nam Triều vỏn vẹn chỉ còn nửa triệu bạc và 60 thùng bạc nén (mỗi thùng 60 ký).

Nói tóm lại sau khởi nghĩa ta tiếp thu trọn vẹn tài sản của Nam Triều và dùng nhiều người đã từng phục vụ cho bộ máy Nam Triều quay trở lại phục vụ cách mạng một cách có ý nghĩa nhất. Ngoài lực lượng bảo vệ cho ta, khi tiếp quản Bộ Phủ thì đội nấu ăn phục vụ Nam Triều còn nguyên vẹn. Hàng ngày họ không đi chợ mà nhận lương thực, thực phẩm của ta để chế biến. Mỗi lần đến nhà ăn chúng tôi thường thấy toàn bộ đội ngũ nhà bếp này ăn mặc áo quần là lượt đứng sắp hàng thẳng tắp hai phía bàn ăn (có lẽ động tác này là cung cách họ quen trong phủ Khâm sứ). Có khác chăng trên bàn ăn bây giờ không phải là cao lương mỹ vị họ thường chưng mà là rau muống luộc, cá bằng chặn... lúc đầu nhiều người buồn cười nhưng rồi cũng thấy vui vui. Tuy nhiên việc này cũng chỉ diễn ra trong một thời gian ngắn, trong những ngày ta mới cướp chính quyền.

Tóm lại toàn bộ cơ quan UB khởi nghĩa, rồi đến cơ quan hành chính lâm thời, UB kháng chiến hành chính và nhiều lực lượng khác đóng trong Nam Triều hoặc ở toà Khâm, toà Phủ Doãn cho đến cả chặng đường dài sơ tán từ Huế lên chiến khu Hoà Mỹ đều được bảo vệ cẩn mật, lo bữa ăn, chỗ ở chu đáo từ những tấm lòng cán bộ chuyên viên thư ký cho các Chủ tịch, Phó Chủ tịch, cán bộ phục vụ văn phòng, điện đài, tổ nhà in, đồng bào tình nguyện cho đến cả đội ngũ phục vụ bộ máy Nam Triều trước đây đã hăng hái xoay sang phục vụ tận tâm cho bộ máy cách mạng mới hình thành trong thời kỳ trứng nước. Bộ máy giúp việc của chính quyền lúc đầu còn sơ sài, ít người. Càng về sau cùng với sự phát triển của cách mạng, bộ máy giúp việc ngày càng được hoàn thiện và nâng cao chất lượng, phục vụ có hiệu quả hoạt động của bộ máy chính quyền của tỉnh.

Bây giờ tôi vẫn nhớ, những gương mặt, những con người yêu quý ấy, xa xưa cách đây đã 60 năm, tôi vừa biết ơn, vừa cảm phục và có thể coi đó như là ĐỘI NGŨ VĂN PHÒNG ỦY BAN NHÂN DÂN của tỉnh ta đã hình thành bóng dáng từ thời kỳ khởi nghĩa năm 1945.

Hà Nội, 6/2005
VÕ MẠNH LẬP ghi
(199/09-05)

------------------------
1-Bảo Đại sau này là Tối cao cố vấn của Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ cộng hoà
2- Phan Tử Lăng sau này là cán bộ quân sự của ta
3- Ông Phan Anh sau này là Bộ trưởng Bộ ngoại thương của Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ cộng hoà

Đánh giá của bạn về bài viết:

0 đã tặng

Bày tỏ cảm xúc Mã QRCode

Bình luận (0)

Xem thêm

Nên thành lập hội đồng thẩm định

Nhiều phụ huynh lo lắng giá sách giáo khoa sẽ tăng khi thực hiện chủ trương xã hội hóa. Mới đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo yêu cầu giá sách giáo khoa trong chương trình giáo dục phổ thông mới không vượt giá sách hiện hành. Điều này mang lại niềm vui cho phụ huynh nhưng lại khiến các nhà xuất bản “đứng ngồi không yên”. Trước tình hình này, có ý kiến đề xuất Bộ Giáo dục và Đào tạo thành lập hội đồng thẩm định giá sách.
Những góc sáng trong đời

Giữa những dòng tin với gam màu xám trên các kênh thông tin hàng ngày, tôi dừng lại ở những dòng chữ ấm áp tình người: một cụ ông ở Kon Tum, năm nay đã 90 tuổi, bán lạc làm từ thiện. Ông là Lưu Bình, ở P.Quyết Thắng, TP.Kon Tum.
Bình an giữa tâm bão

Nghiêm Thuần (Yanchun), 52 tuổi, người Vũ Hán. Chị bị nhiễm virus Corona chủng mới (2019-nCoV), giống như vài chục ngàn người khác ở Hồ Bắc. Giữa tâm chấn đại dịch vốn dĩ trở thành cơn bão quét qua nhiều tỉnh thành Trung Quốc, Vũ Hán bị phong tỏa, Nghiêm Thuần không thể tìm ra bất kỳ một bệnh viện nào nhận chữa trị chị, tất cả đều quá tải. Nghiêm Thuần quyết định tự cách ly tại nhà để tìm cách kháng bệnh.
Khắc phục bất cập trong xã hội hóa

Thực hiện chủ trương xã hội hóa, nhiều nguồn lực đã được đầu tư cho lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật. Tuy nhiên, do nhận thức của xã hội còn hạn chế, cùng những yếu kém trong cách làm của các đơn vị văn hóa, nghệ thuật, việc thực hiện chủ trương gặp nhiều rào cản.
Sách Tết tạo được sức hút với độc giả

Trong Tết Nguyên đán 2020, nhiều nhà xuất bản, công ty sách đã cho ra mắt, tái bản nhiều tựa sách Tết đặc sắc, đem đến cho bạn đọc những thông tin, kiến thức quý giá về phong tục, văn hóa Việt gắn với Tết cổ truyền của dân tộc, gắn với những hồi ức, kỷ niệm thời ấu thơ của nhiều thế hệ... Với tính hấp dẫn đó đã giúp sách Tết tạo được sức hút trong lòng bạn đọc.
Báo xuân giữa sắc xuân - xưa và nay

NGUYỄN THANH TÂM

Báo tết - báo xuân đã trở thành một hoạt động thường niên mỗi dịp tết đến xuân về của những người làm báo Việt Nam. Dịp ấy, người đọc cũng háo hức chờ đón những số báo rực rỡ, tươi tắn, bừng lên như sắc hoa đón chào xuân ấm.
Những giá trị trường tồn

“Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ/Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh” thường được nhắc đến như biểu tượng của Tết Việt. Thực tế, Tết ở các vùng miền trên cả nước phong phú, đa dạng hơn, trải qua các thời kỳ lịch sử lại thay đổi nhiều. Tuy nhiên, giá trị căn cốt và thiêng liêng của Tết thì giống nhau, và vẫn đang được lưu giữ, tiếp nối qua thời gian.
Sân khấu bị thương mại hóa và lạc điệu?

Đại hội đại biểu toàn quốc Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam lần thứ IX, nhiệm kỳ 2019 - 2024 vừa khép lại trong niềm vui vì đã chọn ra được tân Chủ tịch là NSND Thúy Mùi – vị nữ Chủ tịch đầu tiên của hội.
Khủng hoảng kịch bản sân khấu

Nhiều năm qua, vì thiếu đội ngũ những người sáng tác - tác giả, soạn giả giỏi nghề nên sân khấu TPHCM ở cả lĩnh vực cải lương lẫn kịch nói cứ ngày một khan hiếm kịch bản chất lượng. Đặc biệt, trong năm 2019, hàng loạt tác phẩm cũ (ra đời cách nay hàng chục năm) lần lượt được tái dựng, càng cho thấy sự khủng hoảng trầm trọng của vấn đề kịch bản sân khấu.
Tiếp sức để tiếng đàn bầu ngân xa

Trong cuộc sống hiện đại, khi âm nhạc điện tử đang phát triển mạnh mẽ thì việc kế thừa và phát triển âm nhạc dân tộc, đặc biệt là nghệ thuật đàn bầu Việt Nam, đang đặt ra nhiều thách thức.
Sách giấy và viễn cảnh…

Internet, việc số hóa sách và sự ra đời của những công cụ đọc sách điện tử, chính những cái mới ấy, cùng sự phổ biến chúng trong đời sống một cách rất nhanh chóng, đã buộc người ta phải nêu câu hỏi: Liệu đã sắp đến lúc sách giấy “cáo chung”?
Giáo dục con người - “công trình tinh vi và vĩ đại”

Lần đầu xuất bản năm 1942 tại Nhà in Lê Cường, “Giáo dục nhi đồng” của nữ tác giả Đạm Phương Nữ Sử trình bày những quan điểm sâu sắc về tầm quan trọng của giáo dục gia đình đối với sự trưởng thành của trẻ nhỏ, xa hơn là đối với sự cường thịnh của một dân tộc.
Những câu chuyện trên đường Huế

ĐẶNG NGỌC NGUYÊN

Chỉ trong vòng ba mươi năm sau đổi mới đất nước 1986, giao thông Việt Nam đã phát triển vượt bậc. Từ chỗ trên đường cái quan xe đạp nhiều hơn xe máy, giờ chủ yếu lại là ô tô xuôi ngược.
Tìm hiểu và kết nối với thế giới

Chúng ta đang sống trong một thế giới mà thiết bị điện tử kết nối internet đã trở thành công cụ tìm kiếm, tra cứu, làm việc, học tập, giải trí... trở nên rất phổ biến. Câu hỏi đặt ra là con người đang kết nối với con người, với thế giới như thế nào? Bộ sách “Chúng vận hành như thế nào?” của NXB Kim Đồng có thể là một gợi ý dành cho các bạn đọc nhỏ tuổi.
Chống tham nhũng - lời cảnh báo nghiêm khắc cho sự lạm dụng quyền lực

NGUYỄN QUANG PHƯỚC

Công cuộc chống tham nhũng do Đảng khởi xướng và thực hiện đang ngày càng quyết liệt, công cuộc “đốt lò” hiện nay đã và đang nhận được sự ủng hộ của cả hệ thống chính trị, của toàn thể đồng bào và sự hợp tác chặt chẽ từ quốc tế. Chống tham nhũng quyết liệt, là cách toàn Đảng thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh: không ngừng xây dựng, chỉnh đốn cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức. Khi được “Lòng Dân” tin tưởng, khi nhân dân ủng hộ và tham gia thì vạn sự tất thành.
Gỡ khó trong xây dựng văn hóa nông thôn mới ở các tỉnh vùng cao

Sau 10 năm thực hiện hai tiêu chí văn hóa thuộc Bộ tiêu chí quốc gia xây dựng nông thôn mới, cơ sở vật chất, văn hóa thể thao cũng như đời sống tinh thần của người dân ở nhiều địa phương trong cả nước đã được cải thiện. Tuy nhiên, kết quả hoàn thiện hai tiêu chí này chưa thật sự đồng đều.
Liên hoan Sân khấu thử nghiệm quốc tế 2019: Kỳ vọng nhiều đột phá

Liên hoan Sân khấu thử nghiệm quốc tế diễn ra từ ngày 4 đến 13-10 tại Hà Nội được kỳ vọng sẽ có nhiều đột phá trong thể hiện ngôn ngữ hình thể, cấu trúc, làm giàu thêm ngôn ngữ của nghệ thuật sân khấu.
Đưa giá trị chân - thiện - mỹ vào học đường

Trong thời đại công nghệ phát triển, ít nhiều cũng ảnh hưởng đến nhận thức của các bạn trẻ, nhất là đối với học sinh, sinh viên. Để các em hiểu đâu là tốt, đâu là xấu và biết trân trọng những giá trị mà ông cha ta đã gìn giữ từ bao đời, diễn giả văn hóa Hồ Nhựt Quang (học trò GS.TS Trần Văn Khê) tiếp tục thay thầy thực hiện dự án vinh danh văn hóa trong học đường.
50 năm thực hiện Di chúc Bác Hồ: “Cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng”

PHƯỚC AN
Thấy gì từ Liên hoan chèo toàn quốc 2019?

Khán giả Bắc Giang hâm mộ chèo đang được sống trong bầu không khí sôi động với tiếng trống, tiếng đàn, tiếng nhị réo rắt bổng trầm cùng những câu hát chèo trong Liên hoan chèo toàn quốc, tổ chức tại Bắc Giang. Những ngày qua, liên hoan thật sự gây chú ý và đọng lại nhiều cảm xúc đối với các nhà quản lý, văn nghệ sĩ cùng đông đảo nhân dân địa phương.