Andrei Sakharov ở quê nhà
Sakharov sống trong một tòa nhà đồ sộ và không mấy vui vẻ ở Matxcơva. Tòa nhà do những tù nhân chiến tranh Đức thiết kế và xây dựng trên những công trường đã bị ném bom suốt thời chiến tranh.
Nhà vật lý Nga Andrei Sakharov - Ảnh: internet
Gian nhà có một hành lang và hai phòng liền nhau. Có cả một chồng thư từ trên chiếc kệ sách kiểu cũ. Chiếc phong bì trên cùng ghi một cách đơn giản: "Viện sĩ Hàn Lâm Sakharov, Matxcơva".
Khuôn mặt của Sakharov không hẳn là đẹp trai đó, là một khuôn mẫu của trí thức Nga, một khuôn mặt bạn dễ nhận ra giữa đám đông.
Để miêu tả tầng lớp trí thức Nga, Chekov đã làm cho họ trở thành những kẻ yếu đuối, tựa như không có xương sống. Nhưng yếu mềm và lịch sự vẫn chưa đủ. Nói đến trí thức Nga còn phải kể đến sự trung thành. Trong chiếc áo khoác màu đỏ thẩm, sơ mi ca rô, quần Jean (vải nội hóa), giày vải cũ mòn, Sakharov vẫn không bao giờ để mất tính chất trí thức Nga. Lúc bạn nói chuyện với ông, ông ta thường hơi ngoảnh đầu sang một bên để bạn hầu như chỉ nhìn ông về một phía. Nhưng bạn có cảm giác rằng ông ta đang lắng nghe, đang tập trung vào điều bạn đang nói. Và bạn sẽ thán phục ông về sự tập trung khả năng hiểu được điều mà bạn muốn diễn tả.
Sự đào luyện một con người không phải chỉ là vấn đề của nền giáo dục, nó còn là vấn đề quan tâm đến kẻ khác và ý thức mạnh mẽ về lòng danh dự.
Sakharov là một kẻ bướng bĩnh, điều ấy vừa có lợi vừa bất lợi. Điều ấy có thể là một sự bất lợi trong cuộc sống gia đình, nhưng nó đã không xảy ra.
Có người đã nói đùa: "Tôi nghĩ rằng những Viện sĩ Hàn Lâm thì không nên ăn mặc như thế". Và ông trả đũa: "Thế anh biết chắc những viện sĩ Hàn lâm nên trông giống thế nào ạ?"
Có điều có thể chắc chắn là Sakharov luôn luôn mệt mỏi.
Một trong những người viết tiểu sử của ông có lần đã cho hay rằng trước lúc ngủ Sakharov không đọc gì ngoài những chuyện trinh thám.
Sự thể không phải vậy. Chúng ta hãy xem xét những kệ sách chất đầy tác phẩm cổ điển Nga đã cũ mòn mà xem - Sách vẫn là một thứ tiêu khiển của gia đình Sakharov. Ngày nay họ còn xem T.V. Họ còn vào thư viện Gorky để bổ sung nguồn thông tin đang thiếu hụt của họ - ngay cả về trận bóng đá. Bây giờ họ xem hầu như tất cả mọi thứ bởi chỉ có một nguồn thông tin duy nhất.
Nhà của họ thường đông đảo khách. Nhưng không phải tất cả mọi người đều chia sẻ cảnh ngộ của ông. Vì vậy, những quan điểm của ông trong bài khái luận "Sự tiến bộ, cùng tồn tại hòa bình và sự tự do tư tưởng" của ông vào năm 1968 đã không được nhiều người phương Đông và phương Tây đồng tình.
Sakharov xem bài khái luận như một bảng tóm lược tư tưởng của nhiều người, bao gồm cả Bertrand Russell, Albert Einstein, Niels Bohr và nhiều nhà khoa học Xô Viết khác. Vào năm 1975, ông tập hợp những tư tưởng của họ trong tập sách "Đất nước tôi và Thế giới". Tất nhiên là có một số điểm tương đồng giữa những điều Sakharov đã phát biểu lúc đó và những điều bây giờ chúng ta đang nói. Nhưng Sakharov không thể tự cho mình là một kẻ ảo tưởng. Ông ta chỉ nghĩ một cách giản đơn rằng một điều gì đó đã giúp ông hội nhập những tư tưởng của quần chúng vào chính sách của chính phủ. Ông miêu tả công cuộc đổi mới như một bước phát triển rộng lớn cho đất nước Liên Xô và cho phần còn lại của thế giới.
Andrei Sakharov đã và vẫn là một người tham gia tích cực vào quá trình ấy.
Ông thường có quan điểm riêng về những gì tạo nên một thái độ tận tụy đối với hành tinh này.
Sau khi đông đảo khách khứa đã ra về. Sakharov tự mình sửa soạn bữa ăn. Nhiều vị khách đề nghị để họ làm công việc đó, để ông có thể sử dụng thời gian vào công việc có ích hơn. Ông đã lịch sự nhưng cương quyết từ chối.
Sau đó có người đề cập đến công việc bếp núc lần nữa:
- Có phải đó là công việc ông thích thú không, thưa ông Andrei? và ông đã trả lời bằng một câu mà không ai đoán trước được:
- Không phải vị khách nào có thể cũng rửa bát một cách tận tụy được.
Tất nhiên không thể nào nói hết về công việc của ông. Những cú điện thoại, những cuộc viếng thăm, những cuộc phỏng vấn, những buổi tham khảo về khoa học. Andrei Sakharov còn là đồng Chủ tịch của tổ chức Quốc tế về sự sống còn và phát triển của nhân loại.
Sakharov thỉnh thoảng cũng nhắc lại những mẩu chuyện đùa cay đắng và điều mong muốn rằng ông có thể trở về Gorky dăm bảy tháng để tập trung cho việc nghiên cứu khoa học. Ông tự xem mình đã lạc hậu so với khoa học và muốn bước nhanh cho kịp. Ông cũng cảm thấy rằng tiềm năng của một nhà khoa học nơi ông chưa hề cạn.
Tiếng tăm đã đè nặng lên vai ông và đôi khi còn làm ông đau khổ.
Cũng như vào những năm 60, Sakharov đang nghiên cứu về những hạt cơ bản và vũ trụ luận trong mối liên hệ nội tại của nó - một lãnh vực nghiên cứu đang phát triển nhanh.
Cho rằng ngày nay số các nhà khoa học cũng nhiều như đối với cả lịch sử nền văn minh, Sakharov tự cho mình là một đốm nhỏ trong thế giới trí thức. Ông buồn lòng vì đã không làm được nhiều hơn và ông xem những năm 1960 là thời kỳ làm được nhiều việc phải của mình, sau đó Sakharov đã phải chọn lựa giữa những hoạt động xã hội và khoa học, ông đã không hối tiếc vì sự lựa chọn hoạt động ấy, mặc dầu khoa học vẫn là tình yêu đầu tiên và duy nhất của ông.
Sakharov thường làm việc đến nửa đêm. Trong những ngày này, ông thường ngồi ở bàn làm việc đến 3 hoặc 4 giờ sáng. Công việc thật vất vả, nhưng ông đã làm được nhiều. Mặc dầu làm việc cật lực, thức ăn hàng ngày của ông cũng đơn giản: Sauerkaut, xúp cải bắp, khoai lang, phó mát và rau.
Sau khi bà vợ đầu của ông mất, Sakharov quyết định ăn mỗi ngày một bữa. Ông đã sống như thế một thời gian. Bây giờ thì ông thích ăn ba bữa. Ông thường ra khu chợ rau cách xa nhà một khoảng đường với hai cái giỏ trên tay.
Ông thường không mấy bận tâm vì những chuyện vặt vảnh trong nhà. Nhưng bà vợ ông, Yelena Bonner, thỉnh thoảng lại sử dụng đến cái búa và cái tuốc nơ vít.
 |
| Từ trái qua: Yelena Bonner, Sakharov và Sofiya Kalistratova, 1986 - Ảnh: wiki |
Có hai cách giải thích về lần gặp gỡ đầu tiên giữa Bonner và Sakharov. Andrei nói rằng họ đã gặp nhau ở nhà một người bạn vào mùa thu năm 1970. Yelena lại cho rằng họ đã gặp nhau trong một phiên tòa ở Kalyga. Lời giải thích của Yelena có vẻ chắc chắn hơn.
Ngoài ra còn có một cách giải thích thứ ba - xuất hiện trên nhiều tạp chí và trong cả một cuốn sách "bán chạy nhất" - cho rằng Bonner chạy theo Sakharov vì tiền.
Sakharov có nhiều tiền như vậy à? Vâng, đúng thế. Giải thưởng Nhà nước và tiền tiết kiệm của ông ta lên đến 139.000 rúp. Hai năm trước khi gặp Yelena, ông ta đã cống hiến số tiền đó cho Hội Chữ Thập Đỏ và Dự án về trung tâm Nghiên cứu Ung thư ở Matxcơva (bà vợ đầu của ông đã chết vì ung thư).
Gia đình Sakharov có mấy bức tranh. Có một bức là chân dung bà Ruth, mẹ của Bonner, người đã lấy vị Bí thư thứ nhất ủy ban Trung ương Đảng cộng sản Acmêni và cũng là một ủy viên của Quốc tế Cộng sản, ông Gevork Alikhanov. Alikhanov đã bị bắt vào năm 1937. Ruth cũng bị bắt và sống mấy năm ở trong trại. Bà đã được phóng thích vào năm 1954 và trở về Matxcơva. Ông chồng bà thì không về nữa. Cũng không ai biết số phận của ông ra sao.
Ruth Bonner đã chết một cách yên lành cuối năm ngoái. Bà đã đi ngủ và sáng ra không còn thức dậy nữa.
Trước khi bọn trẻ ra nước ngoài, căn nhà nhỏ chứa đến bảy con người, bây giờ thì lại trong vắng vẻ quá.
Cuốn sách bán chạy nhất viết về Sakharov thì sao? Tác giả cuốn sách đã đến Gorky để phỏng vấn nhà khoa học ấy.
Sakharov đã yêu cầu một bài viết xin lỗi về những sai trái trong tập sách. Tác giả đã từ chối. Sakharov đã phát biểu: "Thật đáng tiếc là ngày nay người ta không được phép đấu súng", và một lần đã đập vào mặt vị khách ấy.
LÊ HÙNG VỌNG
(Theo báo Tin Matxcơva 6-88)
(SH33/10-88)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Trong tác phẩm trình bày những suy ngẫm về đạo Thiên Chúa, “Bức thư gửi một linh mục” (Letter to a Priest) được viết một năm trước khi tác giả qua đời vào năm 1943, Simone Weil đã đưa ra một nhận định đáng lưu ý: “Đối với bất kỳ người nào, việc đổi tôn giáo cũng là điều nguy hiểm như việc đổi ngôn ngữ đối với một nhà văn. Nó có thể thành công song cũng có thể dẫn đến những hậu quả khốc hại.”
-
ROBERT J.C. YOUNG(1)
"Chủ nghĩa hậu thực dân/hậu thuộc địa” (postcolonialism) là thuật ngữ được sử dụng để định danh cho một loại hình nghiên cứu học thuật liên ngành kết hợp giữa chính trị, lí thuyết và lịch sử; được xây dựng nhằm mục đích tạo ra một diễn đàn xuyên quốc gia cho những nghiên cứu lấy nền tảng là bối cảnh lịch sử của chủ nghĩa thực dân cũng như bối cảnh chính trị của những vấn đề đương đại của quá trình toàn cầu hóa. -
Một nghiên cứu mới cho thấy người Ai Cập cổ đại có thể đã bắt đầu ướp xác sớm hơn 1.500 năm của so với dự đoán ban đầu.
-
Kênh đào Panama đã chính thức khai trương cách đây đúng một thế kỷ, vào ngày 15/8/1914. Bất chấp việc phải đối mặt với nhiều thách thức trong thời đại mới, sự kỳ vĩ của nó vẫn khiến người ta không khỏi kinh ngạc.
-
Mới đây, Travellers and Magicians (2003), bộ phim dài đầu tiên của điện ảnh Bhutan, được chiếu ở Bangkok (Thái Lan), đã khiến người xem suy ngẫm về đất nước nhỏ bé nhưng nổi danh toàn cầu về “chỉ số hạnh phúc” này.
-
Sự trỗi dậy của tổ chức Nhà nước Hồi giáo đang gây thiệt hại nghiêm trọng cho những khu di tích văn hóa ở Iraq và Syria.
-
Bộ sách "Hành trình về Phương Đông" của tác giả giả Baird T. Spalding, khám phá bí ẩn tâm linh của vùng đất Ấn Độ, lần đầu được phát hành trọn bộ ở Việt Nam.
-
Alfred Eisenstaedt - nhiếp ảnh gia của tờ Life - nhớ lại lần chụp hình với đại văn hào ở Cuba. Ông bị nhà văn "đòi giết" trong cơn say xỉn.
-
Họ là những con người tài năng nhất trong giới văn chương nhưng cũng đồng thời là những con người có số phận bi đát không kém.
-
Tiểu thuyết gia Nhật Bản từng yêu một cô gái mồ côi làm phục vụ bàn. Họ đính ước nhưng không bao giờ trở thành vợ chồng bởi cô gái đột ngột hủy hôn không một lời giải thích.
-
WILLIAM GRIMES
Một ngôn ngữ khác” - tác phẩm mới của Francesca Marciano, kể về một thiếu nữ Ý tên Emma si tình tiếng Anh. Sự cuốn hút của thứ tiếng ấy đến từ người bản địa là một cậu bé Anh Quốc hấp dẫn tại khu nghỉ mát ở bãi biển Hy Lạp mà Emma đang sống cùng gia đình. Thế nhưng thật khó tách bạch sự ràng buộc với ham muốn. Phải chăng cậu chính là chiếc vé mở lối cho chị đến với tiếng Anh, hay ngược lại? -
NADIA DIUDINA (*)
Còn ngồi trên máy bay mà trái tim tôi đã đập rộn ràng. Khi nghĩ đến cuộc gặp gỡ với Mêsôra yêu dấu, với quê hương của Êxênhin - nhà thơ cùng quê.
-
Chàng thổ dân bận chiếc khố bằng lá cây, mình trần cháy nắng, khẽ khàng bước sâu vào bụi rậm để tiến lại gần con mồi. Trên tàng cây cao, những con chim vẫn đang véo von. Anh dừng lại, nhẹ nhàng rút mũi tên từ trong túi nhỏ đeo bên người cẩn thận đặt vào cái ống dài, đưa lên miệng nhắm vào con chim gần nhất rồi… thổi mạnh. “Phụp”, một tiếng gọn nhẹ vang lên và con chim rơi xuống.
-
HUYỀN SÂM - TUYẾT MAI
Từ một huyền thoại trong Kinh thánh, Judas đã bước ra cuộc sống như một mệnh đề đạo đức có tính phổ quát. Nhiều lĩnh vực như hội họa, điêu khắc, điện ảnh đã lấy Judas làm chất liệu tượng trưng cho bản tính phản trắc của con người. Tuy nhiên, ở lĩnh vực tiểu thuyết, Judas được luận giải rất đa chiều, thậm chí có tính phản đề, nhất là sau sự kiện phát hiện về Kinh Phúc âm theo Judas(1).
-
Mới đây, các thành phố triều đại Pyu của Myanmar đã lọt vào danh sách 1.000 địa điểm trên toàn cầu được công nhận là Di sản thế giới của UNESCO.
-
UNESCO vừa chính thức công nhận danh hiệu Di sản Thế giới cho một di tích cổ xưa nổi tiếng - đường mòn Inca chạy qua 6 quốc gia Nam Mỹ.
-
Một hang động thời tiền sử ở miền nam nước Pháp, hang Grotte Chauvet, với rất nhiều bích họa được coi là những tác phẩm nghệ thuật thuộc vào hàng sớm nhất thế giới, vừa được công nhận là di sản thế giới.
-
Đó là tít bài viết trước giải vô địch bóng đá thế giới 2014 (2014 FIFA World Cup - Brazil) lần thứ 20 tại Brazil, được đăng trên nhật báo Bild, Đức của đương kim Tổng thống Đức Joachim Gauck, người Đông Đức, từng đồng sáng kiến hoạch định chương trình tái thống nhất nước Đức, luôn dấn thân cho sự nghiệp đấu tranh vì quyền của mỗi người dân cả trong lẫn ngoài nước.
-
Vừa qua, các đài truyền hình ở Ấn Độ đã trình chiếu chương trình truyền hình về cuộc đời Đức Phật trên kênh Doordarshan và Zee TV. Hai kênh này được phát sóng rộng rãi khắp nước Ấn Độ và cả khu vực Nam Á. Mới đây nhất, phần 39 của chương trình đã được phát sóng vào ngày 25-5-2014.
-
Biêlôruxia - Nước cộng hòa Xô-viết phía Tây với dân số 10 triệu người. Đất nước của hàng trăm nghìn con sông, hồ lớn nhỏ, nông sâu. NHÊ MAN là một trong những dòng sông lớn nhất của nước Cộng hòa Biêlôruxia. Con sông đã có bao nhiêu huyền thoại và nhiều bài hát về nó. Xuất phát từ Biêlôruxia "NHÊ MAN" trải dài theo lãnh thổ của nước cộng hòa rồi chảy ra biển Ban Tích.
.png)
.png)
