100 Năm Cánh Hạc Thiên Trường
Họa sĩ Dương Cẩm Chương vừa qua đời ngày 9/8 ở tuổi 104 tại TP. HCM. Sáng ngày10/8, tang lễ của ông đã được tổ chức tại nhà riêng(121/41 Lê Thị Riêng, Q.1, TP.HCM). Lễ động quan diễn ra lúc 7h ngày 13/8, sau đó hỏa táng tại Bình Hưng Hòa. Di cốt của họa sĩ sẽ được mang về nghĩa trang họ Dương thuộc huyện Khoái Châu, Hưng Yên.
Chân dung họa sĩ Dương Cẩm Chương
Họa sĩ Dương Cẩm Chương sinh năm 1910 tại Hải Dương. Thân sinh ông là nhà chí sĩ Dương Bá Trạc - người khởi xướng phong trào Đông Kinh Nghĩa Thục (cùng với cụ Lương Văn Can). Ông còn có hai người chú ruột rất nổi tiếng là: giáo sư Dương Quảng Hàm và giáo sư Dương Tự Quán. Ngay khi còn nhỏ, Dương Cẩm Chương đã có năng khiếu hội họa. Vì vậy, khi học xong Tú Tài, ông đã dự tính học ngành kiến trúc để trở thành kiến trúc sư, nhưng thời đó chưa có đại học kiến trúc, ông phải vào trường thuốc học y khoa. Dù vậy, lúc này ông vẫn học dự thính thêm ở Trường cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương và cũng làm ký giả cho tờ Trung Bắc Tân Văn để kiếm tiền đi học. Ông đã từng phỏng vấn danh hài Charlot, danh hoạ Fujita của Nhật Bản khi họ ghé thăm Việt Nam, với những câu hỏi hóm hỉnh "ông thấy phụ nữ Việt Nam có gì đặc biệt so với phụ nữ thế giới? ". Năm 1938, ông tốt nghiệp y khoa, trở thành bác sĩ phẫu thuật, làm việc ở tại bệnh viện Lalung Monnaire Saigon (nay là Bệnh viện Chợ Rẫy). Ông thực sự đến với hội hoạ ở tuổi năm mươi. Song, khi nhắc đến Dương Cẩm Chương, nhiều người lại thường nhớ đến ông như một họa sĩ tài hoa, dí dỏm, hài hước, uyên bác trên nhiều lĩnh vực... mà quên ông là một một bác sĩ đã từng đi nhiều nơi trên các lục địa Á, Âu, Mỹ, nghiên cứu chuyên sâu nhiều ngành y học...
Dương Cẩm Chương cắt nghĩa, bởi vì trong mấy chục năm hành nghề y, ông không lúc nào quên hội họa. Nó cũng là “họa nghiệp” cùng với “y nghiệp” gắn liền suốt cuộc đời ông. Khác ở chỗ, một cái trời cho, một cái ông chọn. Dù vậy, ông vẫn thường nói : “hội họa với tôi là nghiệp dư”.
Họa sĩ Dương Cẩm Chương là hội viên Hội Họa sĩ Pháp, từng có trên 20 lần triển lãm tại Paris, được giải thưởng của Hội thi phong cảnh (1971 - 1973), huy chương bạc của phòng tranh quốc tế miền Nam nước Pháp (1974), huy chương bạc Hội văn học nghệ thuật Pháp (1977), giải thưởng Hội liên hiệp nghệ sĩ tạo hình (1981)... Ông đã đi, sống và vẽ khắp mọi miền trên thế giới, nhưng với ông, nơi đẹp nhất vẫn là đất nước quê hương. Ông vẽ rất nhanh, thường từ 1 đến 2 tiếng đồng hồ là xong một tác phẩm. Có trường hợp ở một bức tranh, ông đang vẽ dở dang thì trời mưa ập xuống, ông để luôn không vẽ nữa và xem như hoàn thành tác phẩm. Trong hàng trăm bức tranh đã sáng tác, ông tâm đắc nhất là bức tranh Bàn Cờ vẽ về một xóm nghèo ở Sài Gòn (1960); bức tranh Phật đản ở Washington (1983) là một kỷ niệm đáng nhớ của những ngày tha hương. Một bức tranh khác, ông vẽ trong nhiều năm liền, song cứ bị rơi vào tâm trạng “như chìm đắm, như chưa tan một giấc mơ”...Đó là bức tranh vẽ về con đường nhỏ mang tên Dương Bá Trạc, bên kia cầu Chữ Y, quận 8, nối liền nội thành và ngoại thành TP.HCM. Tâm trạng này đã được nhà thơ Thân Thị Ngọc Quế (1918-2007), vợ ông, chia sẻ: “Nâng theo cánh hạc thiên trường/ Mà tình nước đã ngàn phương đất trời...”(*)
Tháng 9-1991, Hội mỹ thuật thành phố Hồ Chí Minh đã tổ chức triển lãm tranh sơn dầu của Dương Cẩm Chương tại thành phố Hồ Chí Minh. Nhiều đồng nghiệp, bạn bè trong và ngoài nước đã nhận xét, nét vẽ của ông sắc sảo, ngọt ngào, màu sắc tương phản đã phơi bày được cách nhìn cuộc sống sinh động, đối chọi giữa cái xấu bên cái tốt, cái nghèo khó bên cái giàu sang hoa lệ... nhưng tất cả đều cháy lên một tình yêu con người, thiên nhiên tha thiết. Năm 1993, họa sĩ Dương Cẩm Chương lại có cuộc triển lãm ở Hà Nội. Năm 1999, ông nhận huy chương Vì sự nghiệp mỹ thuật VN tại Hà Nội. Những năm gần đây, ông thường xuyên có mặt ở quê nhà vào những dịp Tết. Ông cho biết, ông đã chọn thành phố Đà Lạt để mỗi năm về sống để vẽ vài ba tháng. Vì ông cho rằng : “Đây là một thành phố tình cảm, có một tâm lý riêng, một sắc thái riêng, có lẽ chỉ vì gần gũi như mặt thấy mặt, tay cầm tay. Cái thành phố Đà Lạt này như biết săn sóc giữ gìn tình cảm cho con người biết tìm nó... Thì giờ nhanh chóng nhưng lúc nào cũng nhàn rỗi, mỗi một hoạt động trong ngày gần như một giải trí, có lẽ ở đây hơn ở Paris, mới thấy một thứ nhàn rỗi, thanh thản, không vướng víu... Sinh hoạt ở đây đầy tình người...”
Sinh thời, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn rất thích giao du với vợ chồng ông. Có lần nhạc sĩ đã viết về ông: “...Bằng tất cả sự sảng khoái đầy rạo rực của một con người không có tuổi tác... ông chính là kẻ lữ hành không mệt mỏi của đường dài...”. BS Thân Trọng Minh (cháu ruột của bà Thân thị Ngọc Quế) và cũng là một họa sĩ nổi tiếng đã nhận xét về Dương Cẩm Chương: “Phong thái sáng tác của ông rất gần với những họa sĩ vẽ tranh thủy mặc: một vệt màu, một nét cọ là một hứng cảm nghệ thuật dứt khoát, hiếm khi phải bôi xóa. Dương Cẩm Chương luôn tôn trọng cái ấn tượng ban đầu mà cảnh vật tạo cho ông. Khi ông vẽ, cảnh nhập vào người, người nhập vào cảnh, người và cảnh là một”. Sinh nhật lần thứ 102 (ngày 19.12.2012), họa sĩ Dương Cẩm Chương cho ra mắt tập thơ có tựa là Thi Tâm do NXB Thời Đại. Tháng 6.2013, ông đã góp mặt buổi ra mắt dự án xuất bản quyển truyện tranh cho thiếu nhi về những tấm gương Việt, do Hội quán các bà mẹ và NXB Phụ nữ tổ chức (gồm 6 câu chuyện về 6 nhân vật: bác sĩ, họa sĩ Dương Cẩm Chương, nhà giáo Đàm Lê Đức, nhà âm nhạc dân tộc học – GS, TS Trần Văn Khê, nhà thơ Công Tằng Tôn Nữ Hỷ Khương, bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc và cố bác sĩ, nghệ sĩ Trương Thìn). Hằng ngày, ông vẫn thường tìm những thông tin đã lưu trữ trong tài liệu lưu trong quyển nhật ký, đánh số với bìa màu khác nhau đặt ở đâu trên tủ. Độc đáo nhất, trong đó có tuyển tập Giọt nước cành dương của ông, nơi lưu thông tin, thơ, hình ảnh của những người phụ nữ trong đời mà ông yêu mến, biết ơn, trân trọng...
Tranh của họa sĩ Dương Cẩm Chương (2 ảnh)
Box:
Năm 1968, nghỉ hưu, Dương Cẩm Chương định cư tại Pháp, nơi được coi là cái nôi của nghệ thuật, để vẽ tranh chơi. Ông nói: "Tôi vẽ cho tôi, vẽ những gì tôi thích, tôi nhìn thấy, tôi suy nghĩ, và tôi chiêm ngưỡng". Để vẽ được, ông đã phải trải qua một quá trình đào tạo ở trường Mỹ thuật, cao đẳng hoạ hình, học tắt qua các học viện ở Mỹ và Pháp với nỗ lực cá nhân cao. Ông vẽ từ con ngựa già trầm tư giữa thủ đô Washington đến những chú bò thong thả bước đi giữa châu Phi lầm cát bụi và cô nghệ sĩ mù kéo vĩ cầm trong xe điện ngầm ở Paris. Ngày giỗ mẹ giữa Washington D.C lung linh, Dương Cẩm Chương đã thắp nén hương nơi bàn tiệc ở một khách sạn sang trọng. Và người ta dẫn ông đến một ngôi chùa Việt Nam ẩn giữa lòng Washington. Hôm đó cũng là ngày Phật Đản, ngôi chùa nghi ngút khói hương, chập chờn ngọn nến, những chị, những em gái Việt Nam trong bộ quần áo dân tộc đủ màu, thành tâm tụng kinh, niệm Phật, hướng tâm linh về đất mẹ Việt Nam. Cảnh tượng này đã vào tranh Dương Cẩm Chương, màu đỏ, màu vàng sáng lên giữa những màu nâu, đen, xám u tịch. Màu đỏ trong bức tranh này ấm nóng như dòng máu đỏ từ tim người con xa Tổ quốc chảy tuôn về đất mẹ. Rồi Dương Cẩm Chương tìm đường về cố hương...Ông nói:"Quê hương bao giờ cũng đẹp. Nhưng sau mấy chục năm xa nhà, nay trở về nhìn bằng con mắt hoạ sĩ, tôi thấy nhiều cái đẹp mà lúc ra đi tôi không thấy".
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(*): Thân Thị Ngọc Quế sinh tại TP Huế. Đương thời, bà được coi là một hiện tượng hy hữu trên văn đàn Việt Nam: sau hơn 40 năm định cư ở Pháp, năm 1988 bà trở về quê hương và làm thơ khi khi đã qua ngưỡng tuổi "cổ lai hy". Nhiều nhạc sĩ đã phổ nhạc từ thơ của bà, như Dzoãn Mẫn, Phạm Duy, Hoàng Giác, Trịnh Công Sơn, Tô Vũ, Phạm Trọng Cầu...
Nguồn: Trần Trung Sáng - vanchuongviet
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
HẠ NGUYÊN
Từ ngày 3/9 đến 12/9, danh họa Nguyễn Đại Giang đã về Huế bày tranh nghệ thuật đảo ngược. Một cuộc triển lãm kỳ thú, và cả những hoạt động của ông cũng góp phần làm cho Huế sôi động: vẽ ký họa chân dung cho công chúng, nói chuyện với sinh viên Đại học Nghệ thuật Huế, tặng cho Bảo tàng Mỹ thuật Huế 3 bức tranh, trong đó có bức “Ca Huế trên sông Hương” thật sự tuyệt mỹ … -
TUỆ NGỌC
Có lẽ, trong lĩnh vực hội họa khó có nữ họa sĩ nào hơn được Frida Kahlo trong việc biến nỗi đau thành suối nguồn nghệ thuật. -
HUỆ VIÊN
Công án - một phương pháp khai phóng tư duy
Trong các công án Thiền, có rất nhiều cách giáo hóa của các vị chân sư rất phũ phàng, thậm chí điên khùng, nhưng nó lại có tác dụng kì lạ, làm cho học trò kinh ngạc, bất ngờ giác ngộ. -
TUỆ NGỌC -
TUỆ NGỌC
Lê Anh Hoài là người thực hành nghệ thuật trên nhiều lĩnh vực như văn học, hội họa, trình diễn... -
TUỆ NGỌC -
TUỆ NGỌC -
LÊ HUỲNH LÂM
"Nghệ thuật không phải là vẽ lại các đồ vật, con người mà họa sĩ thấy. Nghệ thuật phải là sáng tạo nên các đồ vật, con người không thấy được."(Paul Klee) -
LÊ HUỲNH LÂM
Tánh nước vốn vô hình và mềm mại. Nhưng nước lại có quyền năng biến hiện và tùy duyên hóa thân thành mọi vật, có khi là đám mây, khi là cơn mưa, có khi làm ngọn sóng cao vút nhấn chìm mọi vật, có lúc là những đợt sóng êm đềm, là dòng sông, con suối, là thác ghềnh, là biển cả bao la,... lại có khi là giọt lệ trên khóe mắt con người. Tuy nước rất mềm mại nhưng sức mạnh của nước có thể xô ngã mọi tượng đài tưởng chừng là thường hằng ở mặt đất này. -
LÊ HUỲNH LÂM
Sản phẩm từ cái khuôn mẫu đầu tiên đã đặt định con người trong thế bị động, và từ khởi thủy đầy hư cấu và huyền thoại đó bao nhiêu trí tưởng tượng đã được tạo dựng, việc chế tác một khuôn mẫu mới cho con người đã được đề cập đến nhiều lần. -
Nhiều điều bí ẩn giấu đằng sau những chi tiết có thể nhìn thấy bằng mắt thường trong bức tranh "Susanna and the Elders" (Susanna và các Trưởng lão) của họa sỹ nổi tiếng thế giới người Hà Lan Rembrandt van Rijn vừa được công bố trên tạp chí Khoa học Vật liệu và Chế tạo số ra mới đây.
-
Các tác phẩm chọn lọc của thế hệ các nghệ sỹ trẻ Đức sẽ được quy tụ và giới thiệu đến công chúng thủ đô Hà Nội trong không gian triển lãm “Hội họa mới từ Đức,” khai mạc vào 17 giờ ngày 14/05 và trưng bày tới hết ngày 31/05, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, 66 Nguyễn Thái Học.
-
LTS: Họa sĩ Lê Bá Đảng sinh ngày 27/6/1921 tại làng Bích La Đông, xã Triệu Đông, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị. Ông đã ra đi vào ngày 7/3 tại Thủ đô Paris nước Pháp, để lại dự án dang dở đáng tiếc về “một bức tranh rất lớn nằm ngửa trên mặt đất”, ước mong góp phần cho Huế trở nên một Kinh đô Mỹ thuật.
Sông Hương giới thiệu “lời chia buồn sâu sắc” đọc trong Lễ tưởng niệm họa sĩ Lê Bá Đảng của tỉnh Thừa thiên Huế vào chiều 9/3 tại Trung tâm Nghệ thuật mang tên ông. -
Đối với họa sĩ, để đi đến trừu tượng hay trạng thái “không gì cả”, anh ta đã phải cần đến rất nhiều thứ.
-
LÊ MINH PHONG
(Nhân đọc Van Gogh của David Haziot, Phan Hồng Hạnh chuyển ngữ, Nxb. Đà Nẵng, 2014)
-
...Nghệ thuật của chủ nghĩa hiện thực, chủ nghĩa ảo giác (illusionist) đều xem nhẹ phương tiện, chúng dùng nghệ thuật để che giấu nghệ thuật. Chủ nghĩa hiện đại lại dùng nghệ thuật để thu hút sự chú ý vào nghệ thuật.
-
“Từ mô phỏng đến phá hủy tự nhiên”: đây hoàn toàn có thể là nhan đề của một lịch sử nghệ thuật phương Tây. Một trong những nghệ sĩ hiện đại quan trọng nhất, và cũng có lẽ hiền minh nhất, Picasso, có nói: nếu chúng ta không thể thoát khỏi tự nhiên, như một số nghệ sĩ tiền bối và đương thời với ông đang cố gắng một cách vô ích, thì ít nhất chúng ta có thể làm biến dạng nó, phá hủy nó. Về cơ bản, đó chính là một hình thức mới của lòng sùng kính tự nhiên...
-
Năm mới là thời điểm của những tiệc tùng liên miên. Hội họa từ lâu đã rất quan tâm tới chủ đề này. Hãy cùng nhìn lại những bữa tiệc linh đình, nổi tiếng nhất trong lịch sử hội họa.
-
Trong tiếng Hy Lạp cổ, từ chỉ “nghệ thuật” là techne, chính là nguồn gốc của các từ technique (kĩ thuật) và technology (công nghệ) - những thuật ngữ được sử dụng rộng rãi trong cả ngành khoa học và nghệ thuật. Nhìn vào hội họa thế kỷ 19, ta nhận thấy các họa sĩ thực sự là những kỹ sư ánh sáng và màu sắc tài tình.
-
Một ngày nọ, khi vẽ một thiếu nữ, tôi chợt nhận ra điểm duy nhất sống động ấy là ánh nhìn như bất động của nàng. Những thứ còn lại có ý nghĩa không hơn gì cái sọ người. Người ta luôn muốn tạc nên một con người sống, nhưng điều khiến pho tượng ấy có sự sống chỉ có thể là ánh nhìn của người đó.
.png)
.png)
