Kỷ niệm 45 năm ngày thống nhất Đất nước (30/4/1975 - 30/4/2020), mở đầu số báo tháng 4, Sông Hương giới thiệu bài viết của Giáo sư Phong Lê: “Sống mãi những trang Nhật ký Đặng Thùy Trâm và Mãi mãi tuổi 20 của Nguyễn Văn Thạc”. Những người lính như Đặng Thùy Trâm, Nguyễn Văn Thạc đồng thời cũng là những nhà văn đã dấn thân viết lại sự thật ở cuộc chiến tranh chống ngoại xâm và truyền nhiệt huyết yêu Tổ quốc cho thế hệ mai sau. Từng trang nhật ký là cảm xúc chân thành về một thời gian khó mà hào hùng. Nhiều người lính vô danh khác cũng để lại tuổi xuân nơi chiến trường, mang theo vô vàn câu chuyện về bao số phận khác nữa. Họ đã cống hiến quá nhiều cho nền hòa bình hôm nay.
Dịch Covid-19 đang khiến thế giới suy giảm kinh tế và tâm thức nhân loại ít nhiều khủng hoảng. Bằng nỗ lực trong tình nhân ái, nghĩa đồng bào sâu nặng, đất nước ta hiện đang có phương án đối phó và chữa trị rất hiệu quả dịch bệnh. Sông Hương số báo này dành nhiều trang ghi chép về thực hiện hiệu quả những chủ trương của Đảng và Nhà nước, sự chỉ đạo điều hành của Chính phủ, về ý thức chấp hành của người dân cả nước để chiến thắng dịch Covid-19, cũng như ở tỉnh Thừa Thiên Huế dốc sức vượt qua gian khó; là tấm lòng bình dị vốn sẵn từ bi ở mỗi ai và những ẩn nghĩa về nội lực hóa giải chướng nạn trong truyện ngắn “Nguyện ước xanh ngời”. Đau thương là điều thấy rõ, nhưng ở phía khác cũng đang lộ ra những thông điệp về cách ứng xử chưa đúng của con người với thiên nhiên. Đó là ý nghĩa từ những bài dịch mang lại, tác giả là các nhà triết học hàng đầu ở phương tây phân tích sắc sảo về coronavirus, đồng thời cũng dự báo cho thế giới những hạn chế của nền văn minh trước đại tự nhiên.
Biển đảo trong trái tim mỗi người con đất Việt, được thể hiện trong tùy bút “Chiếc cầu ghế gỗ An Bang”. Ai từng một lần đến đảo An Bang mới thấm nỗi gian nan của người lính đã tạo nên không gian yên bình, xanh mát như một góc làng quê yêu dấu. Những bước chân lạ vừa đến đã trở nên thân quen với nắng gió và những vật dụng bình dị người lính làm nên. Một phần của đất nước xanh tươi được gợi mở qua những trang văn ân tình khiến hòn đảo trở thành niềm khát khao được đến của bao người. Mục văn xuôn có thêm truyện ngắn “Vết trở về trong mưa” thoảng buồn như nẻo về hun hút dưới nắng mai sương giá. Người đọc men theo vết mưa tìm lại chốn huyền mộng nhưng rồi nhân vật đã lẫn vào đâu đó, để lại con ngõ sâu với những chiếc bóng vẫn trong cuộc viễn du trên chuyến xe bò vương đầy ký ức rơm rạ.
Tâm thức thời hậu chiến dẫu lùi xa vẫn lấp lánh và ẩn nghĩa phận người. Bài viết ở mục Nghiên cứu và bình luận: “Thế giới tuổi già trong truyện ngắn sau 1975 của Nguyễn Minh Châu”. Tuổi già trước nhất là tự ý thức về sự tồn tại của bản thân, nó nhiều lúc vẫn nằm ngoài vòng cương tỏa của tuổi đời bởi có những người sắp chết nhưng mình thực sự chưa từng sống. Điều này cho thấy màu hiện sinh ứ tràn trong những nhân vật thời hậu chiến, và ở đây là điều quan trọng làm nên sức sống của trang văn Nguyễn Minh Châu. Nó mang thông điệp cho thời hiện đại trong một lối sống chân thành với xung quanh, đối diện và nhìn nhận lại mình, đòi hỏi sự trân trọng của thế hệ trẻ đối với tuổi già để hành trình của mỗi ai cũng đáng giá đến tận cuối đời.
DƯỚI ĐÂY LÀ MỤC LỤC:
- Sống mãi những trang Nhật ký Đặng Thùy Trâm và Mãi mãi tuổi 20 của Nguyễn Văn Thạc - PHONG LÊ
- Niềm tin vượt qua dịch bệnh - VŨ NHIÊN
- Nguyện ước xanh ngời - NHỤY NGUYÊN
- Con người sẽ không còn là chính mình nữa: Đây là bài học mà coronavirus sẵn chờ ta - Slavoj žižek - Xuân Cao lược dịch
- Một đại dịch siêu hình - Markus Gabriel - Hồ Hải Nhật dịch
- Đời sống sau sự (tự) cách ly - Jean-Clet Martin - Tuệ Đan lược dịch
THƠ:
- NGUYỄN CHÍ NGOAN
+ Làng biên giới…
+ Khúc đồng bằng
- TRẦN THU HÀ
+ Gái Trường Sơn
+ Gửi sông mê
- ĐỨC SƠN
+ Con đường có trái tim vẫy đập
+ Người đàn bà tóc ngắn chọn về với biển
- HUỲNH GIA
+ Có khoảng trống nào bình yên
- BÙI VIỆT PHƯƠNG
+ Gốm nghĩ
+ Viết trong ngày palindrome (02022020)
- MAI TUYẾT
+ Cất giấu một mùi hương
- VŨ TUYẾT NHUNG
+ Đợi
+ Ngó sen
- NGUYỄN NGỌC PHÚ
+ Cỏ - Thiếu - Phụ
+ Không đề
- NHƯ KHÔNG
+ Như màu mây bay
- NGUYỄN MINH KHIÊM
+ Hòn Trống Mái
+ Ngọc Hoa
- NGUYỄN VIẾT LUYỆN
+ Dòng sông của mẹ
- SƠN TRẦN
+ Cổng đêm
- TRẦN SANG
+ Sám hối
- VÕ NGỘT
+ Lên Hà Giang mùa mưa lũ
NHẠC:
- Ký ức tháng ba - Nhạc: HOÀNG ĐÌNH TỐ; Thơ: LÊ VĨNH THÁI
VĂN
- Vết trở về trong mưa - CÁT LÂM
- Chiếc cầu ghế gỗ An Bang - LỮ MAI - TRẦN THÀNH
CỬA SỔ NHÌN RA VĂN HỌC THẾ GIỚI ĐƯƠNG ĐẠI
- Cây hồng vàng - MARJORIE BANNARD - Thân Trọng Sơn dịch
HUẾ - DÒNG CHẢY VĂN HÓA
- Di sản phủ đệ của các ông hoàng bà chúa thi sĩ - TRẦN VĂN DŨNG
TÁC GIẢ - TÁC PHẨM:
- Lê Văn Ngăn: Đời và thơ hay là mỹ học sáng tạo luôn đồng hành - HỒ THẾ HÀ
- Phi Tân: Nhà quê chánh hiệu - PHẠM XUÂN DŨNG
NGHIÊN CỨU VÀ BÌNH LUẬN
- Thế giới tuổi già trong truyện ngắn sau 1975 của Nguyễn Minh Châu - TRẦN NGỌC HIẾU
* Bìa 1: Tác phẩm “Về nguồn” (Tổng hợp, 150cm x 150cm, 2017) của họa sĩ Nguyễn Ánh Dương.
* Bìa 2: Tác phẩm “Cuộc hành trình” (Đồ họa tổng hợp, 70x170cm), và tác phẩm “Ý niệm về cuộc sống” (Đồ họa bút sắt, 60x140cm) của họa sĩ Tô Trần Bích Thúy.
* Bìa 2: Tác phẩm “Mộng” (Acrylic, 120cm x 120cm); Tác phẩm “Trông” (Sơn dầu, 100cm x 100cm) của họa sĩ Vũ Duy Tâm.
* Minh họa: Hs Phan Duy Linh, Hs Nguyễn Thiện Đức, Hs Tô Trần Bích Thúy.
* Vi nhét: Hs Tô Trần Bích Thúy
Ban Biên Tập
Ít người biết tượng “ông già Bến Ngự” Phan Bội Châu bên bờ sông Hương (Huế) lại có liên quan đến nhạc sĩ tài hoa Trịnh Công Sơn.
Chiều ngày 19/10, Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế đã phối hợp với Tạp chí Sông Hương tổ chức buổi giới thiệu hai cuốn sách “Em còn gì sau chiến tranh” và “Biến cố 182010” của nhà văn Hà Khánh Linh.
Ngày kinh đô Huế thất thủ (5/7/1885), không những hàng vạn thần dân bị sát hại mà vô số cổ vật triều đình cũng bị cướp đi, kể cả ống đựng tăm xỉa răng.
Sau hơn 140 năm tồn tại, nhà Nguyễn đã để lại cả kho tàng cổ vật, làm nên phần hồn của di sản văn hóa Huế ngày nay.
Chuyên đề Phê bình Nữ quyền là một cố gắng của Ban biên tập nhằm giới thiệu những nét phác thảo ban đầu: “Người viết nữ, giới tính và trang giấy trắng” (Đoàn Huyến) đề cập Cái bẫy giới tính - giới tính như một cái bẫy êm ái - đã làm hạn chế sức sáng tạo; vậy phải thoát khỏi cái bẫy đó như thế nào? Và có đủ cam đảm để tự “khánh thành mình” như một trang giấy trắng, mà ở đó cô đơn và tự do là những xung lực lạ kỳ để chủ thể sáng tạo có thể thăng hoa? “Những khúc quành của văn học nữ Việt Nam đương đại” (Đoàn Ánh Dương) dẫn dắt bạn đọc đi theo hành trình văn học nữ Việt Nam từ sau 1975 đến nay; xác định những khúc quành: từ sự quy chiếu của diễn ngôn dân tộc qua diễn ngôn dân sự đến diễn ngôn đặt nền tảng ở nhìn nhận về tính cá thể.
Trong hành trình tìm kiếm và quảng bá những điểm đến hấp dẫn của Việt Nam, bằng những phương pháp so sánh, đối chiếu và bình chọn của các đơn vị du lịch, cộng đồng Kỷ lục gia Việt Nam, du khách trong cả nước. Vừa qua, Tổ chức kỷ lục Việt Nam đã công bố Top 45 điểm đến hấp dẫn nhất ở Việt Nam, trong đó Thừa Thiên Huế vinh dự có 6/45 điểm đến du lịch hấp dẫn được bình chọn.
Huế đã trải qua bao biến cố thăng trầm của lịch sử. Ca Huế không chỉ phản ánh dòng chảy lịch sử, di sản này còn là quá trình tinh chế vốn văn hóa dân gian có nguồn gốc từ cội nguồn dân tộc Việt hỗn dung với văn hóa bản địa tạo nên một âm sắc Huế, rất riêng.
Với sự tham gia của ĐẶNG MẬU TỰU * LÊ VĂN LÂN * ĐINH CƯỜNG * PHẠM THỊ ANH NGA * LÊ HUỲNH LÂM * TÔN PHONG * MAI VĂN PHẤN * PHẠM ĐỨC MẠNH * HỒNG VINH * NGUYÊN NGỌC - TÔN NỮ MINH CHÂU * NGUYỄN XUÂN SANG * NGUYỄN ĐỨC TÙNG * ALICIA OSTRIKER * JEAN VALENTINE * TIM SUERMONDT * NHẬT CHIÊU * PHI TÂN * VÕ NGỌC LAN * PHƯƠNG ANH * NGUYỄN DƯ HOÀI MỤC * ĐỖ XUÂN CẨM * QUẾ HƯƠNG * NGUYỄN KHOA QUẢ * HOÀNG DIỆP LẠC * LÊ MINH PHONG * NGÔ ĐÌNH HẢI * NGÔ MINH
Sông Hương số đặc biệt tháng 9/2105 trân trọng gửi đến quý bạn đọc.
Số báo này xuất bản cũng nhằm vào những ngày Liên hiệp Hội tổ chức chuỗi hoạt động kỷ niệm 70 năm thành lập. Bài “70 năm, một dòng chảy văn học nghệ thuật nối tiếp văn mạch của vùng đất Thuận Hóa - Phú Xuân - Huế” của nhà nghiên cứu Nguyễn Xuân Hoa sẽ điểm lại diễn trình 70 năm đáng tự hào của văn nghệ xứ Huế.
Hiếm có làng nào lại quy định rõ ràng về việc dọn thức ăn trong ma chay như làng Mỹ Phú (xã Phong Chương, H.Phong Điền, Thừa Thiên-Huế).
Ở không ít làng quê xứ Huế ngày nay, lệ làng vẫn tồn tại với nhiều quy định khắt khe, chặt chẽ.
Tháng 8 năm này, kỷ niệm 95 năm ngày sinh của điêu khắc gia Điềm Phùng Thị (18/8/1920). Một bài viết trong số này, đã nhắc lại “cuộc hóa thân của đất đá” trong sự nghiệp lừng lẫy của bà. Các truyện ngắn được chọn đăng, vừa có những thử nghiệm bút pháp mới, vừa sâu thẳm tính nhân văn; và một lần nữa, trách nhiệm cụ thể của nhà văn được khơi mở: Làm sao vừa có những sáng tạo đầy bứt phá về nghệ thuật, vừa có thể gắn chặt với thực tại? Làm sao để những biến ảo kỳ diệu của tâm thức đời sống, của tiềm thức con người, của “cái bóng” đa nhân cách cuộc đời không dễ nắm bắt… có thể đi vào văn học nghệ thuật? Tất cả lại là những vấn đề muôn thuở của văn học
Chùa Từ Hiếu hay còn gọi là chùa “Thái giám” nằm trên ngọn núi Dương Xuân thuộc phường Thuỷ Xuân (TP.Huế). Đây là địa điểm du lịch tâm linh nổi tiếng của Huế, nhưng ít người biết được nguồn gốc đầy nước mắt của ngôi cổ tự này. Nơi đây có một nghĩa trang của những con người mang thân phận không phải đàn ông mà cũng chẳng phải đàn bà...
Ngọ Môn là cổng chính phía nam của Hoàng Thành – Kinh Thành Huế, cũng được coi là bộ mặt của Hoàng Thành và vương triều phong kiến.
Hệ thống thơ văn trên di tích Huế có một phần rất lớn là Ngự chế thi của vua Minh Mạng, trong đó, đặc biệt tại Hiếu Lăng (lăng vua Minh Mạng) là nơi có nhiều thơ của nhà vua được chạm khắc, trang trí để lưu truyền cho hậu thế.
Từ ngày 17 đến 23 tháng 7 năm 2015, trại sáng tác văn học Phong Điền năm 2015 đã diễn ra tại vùng Ngũ Điền do Hội nhà văn Thừa Thiên Huế phối hợp với UBND huyện Phong Điền tổ chức.
Câu chuyện này lại có liên quan đến một sự kiện diễn ra cách nay đúng một 150 năm, đó là câu chuyện sứ đoàn đầu tiên của nước ta sang Pháp (1863 - 1864)...
Trên các đền đài, lăng tẩm, cung điện triều Nguyễn tại cố đô Huế xuất hiện hàng ngàn bài thơ, văn, câu đối bằng chữ Hán. Hệ thống di sản tư liệu độc đáo này vừa được giải mã để đề nghị UNESCO công nhận là di sản tư liệu thuộc Chương trình ký ức thế giới.
Chỉ cần nhìn làn da bất chấp tuổi tác của những người phụ nữ trong gia đình này, bạn sẽ thấy bí quyết làm đẹp từ hoàng cung mà họ được truyền lại qua mấy đời thực sự diệu kỳ đến thế nào. Đó là bí mật để làm ra những viên phấn nụ, dưới công thức của các ngự y triều Nguyễn, chỉ dành cho những giai nhân ở chốn cấm cung.
Nét khác biệt của lăng Hoàng Cô gắn liền với câu chuyện cảm động về cuộc đời tiết hạnh của Công chúa Long Thành - người chị ruột của vua Gia Long.